Mediat serbe shkruajnë se fondacionit gjerman “Friedrich Ebert Stiftung” (FES) dhe Institutit Evropian për Paqe (EIP) iu besua detyra për hartimin e Statutit të Bashkësisë së Komunave Serbe në Kosovë.
Organizatat e përmendura kanë punuar në atë dokument muajt e fundit dhe versioni i rishikuar, i cili duhet të përmbajë komentet e OJQ-ve serbe dhe shqiptare në Kosovë dhe Metohi, duhet të jetë në tryezën e përfaqësuesit special të BE-së për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Beogradit. Prishtinë, Miroslav Lajçak, shkruan “Novosti”.
Siç mëson gazeta nga qarqet diplomatike, të martën është organizuar një takim në Beograd, në ambientet e “Aeroclub”, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të OJQ-ve serbe dhe shqiptare dhe të misioneve ndërkombëtare nga Kosova.
Atyre iu prezantua drafti i statutit të ardhshëm të Komunave me Shumicë Serbe, mbi të cilin mund të bënin komente dhe sugjerime.
Pala serbe u përfaqësua nga Milica Andrić Rakić, Jovana Radosavljević, Aleksandar Rapajić, si dhe Aleksandra Spremo nga Yukom. Dokumenti i përmendur, raporton “Novosti”.
Nuk ka për qëllim publikimin, por për t’u bërë pjesë e procesit të negociatave pas kundërshtimeve që janë shprehur, pra të negociohet me qeverinë e Kosovës, e më pas të ndahet me një palë të tretë”, por nuk saktësohet se me cilën.
Ne supozojmë se do të jetë Gjermania, e cila është e përfshirë drejtpërdrejt në proces përmes FES-it dhe në takim u tha se Berlini zyrtar është i hapur për sugjerime.
Në bazë të Projektstatutit të paraqitur, përfaqësuesit e OJQ-ve, ndër të tjera, kishin dilemë nëse Komunave me Shumicë Serbe është person juridik apo duhet të jetë organ shtetëror. Ata shprehën frikën se në bazë të këtij drafti, serbët do të kenë edhe më pak të drejta se ato që i jep aktualisht kushtetuta e Kosovës.
Ata janë shqetësuar edhe nga fakti se teksti thekson se gjithçka duhet të jetë në përputhje me kushtetutën e Kosovës, dhe Gjykata Kushtetuese atje tashmë ka deklaruar se statuti i komunave nuk është në përputhje me aktin më të lartë juridik.
Pjesëmarrësit deklaruan gjithashtu se Berlini zyrtar është i hapur për sugjerime. Më pas, kritikat e paraqitura në takim, sipas një vlerësimi objektiv, duhet të përfshihen në draftin përfundimtar të Statutit të CSM, i cili do të përgatitej nga “Friedrich Ebert” dhe Instituti Evropian për Paqe, dhe i cili përfundimisht do t’i dërgohej Lajçakut për përdorim dhe ofertë të mëtejshme palës serbe dhe asaj shqiptare në dialog. Dhe këtu vjen pika e grindjes në të gjithë këtë proces”, shkruan media serbe.
Ish-shefi i diplomacisë serbe, Vladislav Jovanoviç, tregon për Novosti-n se përfshirja e Gjermanisë, përmes Fondacionit “Friedrich Ebert”, në hartimin e Statutit të CSM nuk është inkurajuese, duke pasur parasysh rolin negativ prej dekadash të Berlinit, së pari në shkatërrimin e RSFJ-së, dhe më pas në fazat e mëvonshme të krizës, në të cilat serbët dhe Serbia mbajtën peshën kryesore të viktimave pikërisht për shkak të politikës ekstreme të Berlinit.
Para së gjithash, pyetja është se si doli që thelbi i Marrëveshjes së Brukselit, përkatësisht CSM, iu la vullnetit të një organizate joqeveritare gjermane, e cila, sipas shumë njerëzve, diskrediton të gjithë procesin. si vetë BE-ja si sponsor i dialogut dhe Lajçak si i dërguar për dialogun.
Sidomos duke pasur parasysh se mandatin për këtë detyrë e kanë marrë nga të gjithë anëtarët e BE-së, përfshirë pesë shtete që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës. Tani i gjithë procesi i hartimit të statutit po drejtohet nga një OJQ gjermane, gjegjësisht Berlini, i cili është një nga themeluesit më të zëshëm të Kosovës dhe që kërkon nga Serbia njohjen e Kosovës si kusht për hyrjen në BE.
Më pas është problematike që në bisedimet për hartimin e një dokumenti me rëndësi jetike për popullin serb në Kosovë nuk është ftuar opsioni politik që ka përkrahjen më të madhe te serbët në Kosovë, që është Lista Serbe. Preferencë iu dha drejtuesve të sektorit të OJQ-ve në komunitetet serbe në Kosovë, të cilët nuk kanë legjitimitet në mesin e bashkatdhetarëve tanë.
Siç mëson “Novosti”, Lajçak duhet të takohet me përfaqësuesit e OJQ-ve serbe dhe shqiptare që po “krehnin” skicën e statutit të propozuar të CSM në Beograd sot në Berlin, në konferencën e Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë (ECFR). ), një organizatë e bashkëkryesuar aktualisht nga Carl Bildt.
Në panel me Lajçakun fillimisht ishin të ftuar kryenegociatori i Prishtinës, Besnik Bislimi dhe Sekretari Shtetëror i Ministrisë së Punëve të Jashtme, Nemanja Staroviq. Mirëpo, në minutën e fundit, organizatorët kërkuan që, me kërkesë të Lajçakut, Bislimi dhe Staroviq të mos marrin pjesë në takim, në mënyrë që i dërguari i BE-së “të komunikojë më hapur me përfaqësuesit e sektorit civil”.
Ish-shefi i diplomacisë serbe, Vladislav Jovanoviç, tregon për Novosti-n se përfshirja e Gjermanisë, përmes Fondacionit “Friedrich Ebert”, në hartimin e Statutit të CSM nuk është inkurajuese, duke pasur parasysh rolin negativ prej dekadash të Berlinit, së pari në shkatërrimin e RSFJ-së, dhe më pas në fazat e mëvonshme të krizës, në të cilat serbët dhe Serbia mbajtën peshën kryesore të viktimave pikërisht për shkak të politikës ekstreme të Berlinit.
“Gjermania ishte ndër vendet që mbrojti më shumë ndërhyrjen e NATO-s në vitin 1999. Lajçak, si në pozicionet e tij të mëparshme dhe në këtë si emisar i dialogut, është e qartë se nuk është plotësisht i pavarur, por në masën më të madhe ekzekutuesi i urdhrit. “.
Dejan S. Miletić, nga Qendra për Studime të Globalizimit, beson se bëhet fjalë për humbjen e vazhdueshme të pozitës së ndërmjetësit në dialog, i cili duhet të jetë status neutral, për të bindur të dyja palët që të punojnë në interes të marrëveshjes. , dhe jo për të vepruar në interes të njërës palë.
“Me këtë lëvizje vazhdon të shembet kredibiliteti i BE-së, në të cilën nuk ka konsensus për çështjen e pavarësisë së Kosovës. Gjithçka që bëhet në favor të njërës palë apo në drejtim të paragjykimit të statusit të Kosovës është drejtim i gabuar dhe nuk mundet. sjellin rezultate.
Sipas Ognjen Karanoviq, nga Qendra për Stabilitet Social, në vend që të merret me çështjen e Statutit të CSM-së, Berlini zyrtar duhet të detyrojë Prishtinën të zbatojë Marrëveshjen e Brukselit dhe të formojë CSM-në, dhe Statuti duhet të përcaktohet nga ata komuniteti i të cilëve është. – Serbët e Kosovës.
“Fatkeqësisht, Berlini zyrtar deri më tani nuk ka pasur qëllim të merret seriozisht me këtë çështje dhe të largojë presionin ndaj Kurtit, i cili në fund të fundit vepron sipas urdhrave të tyre”, tha Karanoviq.
Është interesant fakti se në draft-propozimin për statutin e CSM-së nuk përmendet drejtpërdrejt Marrëveshja e Brukselit, gjegjësisht marrëveshja e parë për parimet që rregullojnë normalizimin e marrëdhënieve, e iniciuar në vitin 2013 nga Beogradi dhe Prishtina me garancinë e BE-së. Marrëveshja e Brukselit përmendet në fillim të tekstit të draftit, por në mënyrë indirekte, sërish nën petkun e ligjeve dhe Kushtetutës së Kosovës.
Kështu, në nenin e parë të Projektligjit thuhet: “Asociacioni – Bashkësia e komunave me shumicë serbe në Kosovë është person juridik në pajtim me Ligjin për Ratifikimin e Marrëveshjes së Parë dhe Kushtetutën e Republikës së Kosovës”.
\Panorama.al