Suedia nuk duhet të presë mbështetjen e Turqisë për anëtarësim në NATO pas djegies së një kopje të Kuranit në një protestë në Stokholm, tha të hënën presidenti Rexhep Tajip Erdogan. Politikani danezo-suedez i ekstremit të djathtë ,Rasmus Paludan dogji një kopje të Kuranit gjatë një proteste të shtunën e kaluar pasdite para ambasadës turke në Stokholm.
Erdogan tha në një fjalim pas një takimi të kabinetit qeveritar, se “ata që lejojnë një blasfemi të tillë para ambasadës sonë nuk mund të presin më mbështetjen tonë për anëtarësimin e tyre në NATO”. “Nëse aq shumë i doni anëtarët e organizatave terroriste dhe armiqtë e islamit dhe i mbroni ata, atëherë ne ju këshillojmë të kërkoni mbështetjen e tyre për sigurinë e vendeve tuaja”, shtoi ai.
Suedia dhe pozicionimi i saj
Qeveria suedeze u distancua nga veprimi, por iu referua lirisë së shprehjes që zbatohet në vendin nordik. “Liria e shprehjes është një pjesë themelore e demokracisë,” shkroi kryeministri Ulf Kristersson në twitter, “Por ajo që është e ligjshme nuk është domosdoshmërisht e përshtatshme. Djegia e librave të shenjta për shumë është një akt thellësisht mosrespektues,” shtoi ai.
Tweet-i i tij, të shtunën, ishte tepër vonë për të ndaluar Turqinë të anulonte një vizitë të planifikuar nga ministri suedez i Mbrojtjes Pal Jonson. Ankaraja ka thirrur edhe ambasadorin suedez, të cilit i ka dorëzuar një notë zyrtare në shenjë proteste. Të dielën, dhjetëra protestues demonstruan para konsullatës suedeze në Stamboll, ku dogjën edhe një flamur të Suedisë. Ministri i Jashtëm suedez, Tobias Billstrom nuk pranoi të komentojë deklaratat e Erdoganit. Por tha, se “Suedia do të respektojë marrëveshjen që ekziston midis Suedisë, Finlandës dhe Turqisë në lidhje me anëtarësimin tonë në NATO”.
Pse Suedisë i duhet mbështetja e Turqisë
Suedia po përpiqet të bindë Turqinë që ta ratifikojë kërkesën e saj dhe të Finlandës për t’u anëtarësuar në NATO. Për anëtarësim në NATO kërkohet mbështetja e të gjitha vendeve anëtare. Turqia dhe Hungaria kanë qenë të vetmet pengesa, por kryeministri hungarez Viktor Orban ka premtuar se parlamenti i tij do të ratifikojë këto kërkesa muajin e ardhshëm. Turqia ka kërkuar më parë dorëzimin e aktivistëve kurdë që janë në Suedi.
Erdogani të hënën kritikoi përsëri Suedinë për lejimin e grupeve pro-kurde, duke përfshirë Partinë Punëtore Kurde (PKK), të mbajnë mitingje kundër Turqisë në këtë vend. PKK konsiderohet një grup terrorist në Turqi, Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara, por simbolet e saj nuk janë të ndaluara në Suedi. “Ju po lejoni organizatat terroriste të vrapojnë nëpër rrugët tuaja e më pas prisni mbështetjen tonë për hyrje në NATO. Kjo nuk do të ndodhë,” tha Erdogani.
Qëndrimi amerikan
Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit të SHBA-së, Ned Price tha se ata që janë përgjegjës për djegien e Kuranit mund ta kenë bërë këtë me qëllim, për të larguar mes vete dy partnerët tanë të ngushtë – Turqinë dhe Suedinë. Ata “mund të kenë bërë këtë me qëllim që të thellojnë mosmarrëveshjet në lidhje me pranimin e Suedisë dhe Finlandës në NATO,” tha Price.
Ai e quajti incidentin “të neveritshëm” dhe “të poshtër”. Price nuk pranoi të komentojë pohimet se Turqia e ka mbyllur derën përgjithmonë për pranimin e Suedisë në NATO. “Në fund të fundit, ky është një vendim për të cilin duhet të dakordohen Finlanda dhe Suedia me Turqinë,” tha Price./DW